Vrouwenmarkt

Soera 4:24-25

24. Ook alle getrouwde vrouwen (zijn ook verboden om mee te trouwen), met uitzondering van wat je rechterhand bezit; dit is Allah's regeling voor jullie; toegestaan zijn alle (vrouwen) behalve de genoemde, mits je hen zoekt met je bezit, om (hen) te trouwen, niet in ontucht. Dan, wat betreft hen van wie je profiteert, geef hen het huwelijksgeschenk zoals aangewezen, maar er rust geen schuld op je als je daarna overeenkomt van de norm af te wijken. Zeker, Allah is wetend, wijs.

De uitzondering op de regel is hier kolossaal. De man moet dan wel met een normaal huwelijksgeschenk (schijnbaar een soort levensverzekering) komen, maar na de bruiloft mag hij proberen zijn kersverse echtgenote zo ver te krijgen dat ze die weer teruggeeft, of tenminste voor een deel. In een normaal rechtssysteem zou daar een rechter aan te pas komen, maar in de islam komen ze er samen wel uit? En dan die rechteloosheid van de slavin: de heer des huizes mag haar gewoon nemen, ook al is ze getrouwd met een ander (daarbij dacht de Koranschrijver ongetwijfeld aan een niet-moslim). Net als in de vorige verzen vindt de schrijver het pas onkies als de zaken financieel niet goed geregeld zijn. Ook het volgende vers gaat daarover:

25. En wie onder jullie niet vermogend genoeg is om vrije gelovige vrouwen te trouwen, dan maar een van de gelovige dienstmeisjes die je rechterhand bezit. Allah kent je geloof het beste. Onder jullie zijn er (die) van elkaar (zijn); trouw hen met de toestemming van hun eigenaren en geef hen het wettige huwelijksgeschenk, als ze tenminste kuis zijn, niet losbandig en er geen minnaars op na houden. Als ze schuldig zijn aan iets onfatsoenlijks, dan zullen ze slechts de halve straf krijgen van een vrije vrouw. Dit is voor iemand van jullie die vreest in zonde te vallen; maar als je je onthoudt is dat beter voor je; en Allah is vergevingsgezind, barmhartig.

In Nederland gebruiken we het woord "huwelijksmarkt" gekscherend, maar in de wereld van de Koranschrijver was het kennelijk echt zo. Wie rijk was kon zich meer vrouwen veroorloven dan wie arm was. Maar als man had je ook nog een tweede keus, namelijk gelovige slavinnen (als vrouw deed je er verstandig aan snel "gelovig" te worden, anders was je helemaal rechteloos). Die waren volgens die Koranvers goedkoper, omdat je slechts de wettelijk verplichte huwelijksgift hoefde te geven.

De prijs die vrije vrouwen kennelijk konden vragen had er natuurlijk mee maken dat mannen meer dan één vrouw konden nemen, anders kon elke man wel een vrouw krijgen. Men vond dat dat geld ook verplichtingen met zich meebracht, voor de vrouw. De verminderde straf op overspel van slavinnen moet ook in dat licht worden gezien: ze was in de aanschaf goedkoper, dus kun je er ook minder van verwachten.

En dan nog het laatste zinnetje van vers 25 (de misplaatste slotformule daargelaten). Omdat de Koran het toestaat dat mannen meer dan één vrouw trouwen, zullen er ook wel mannen zijn die met nul vrouwen genoegen moeten nemen. Voor hen heeft de Koran een mooie troost: "onthouding is beter voor je". In het Nieuwe Testament staat precies het tegenovergestelde:

1 Kor. 7:9. Maar als zij zich niet kunnen beheersen, laten zij dan trouwen, want het is beter te trouwen dan van begeerte te branden. (HSV)